میتوان کره زمین را بدون آب تصور کرد؟ بدون آب زمین حتی شبیه جهنم هم نیست چون قرار است در جهنم موجودات زندهای وجود داشته باشند که بابت کارهای بدشان تنبیه بشوند ولی بدون آب هیچ حیاتی نیست و به تبع آن هم هیچ موجود زندهای نیست که خوب باشد یا بد. آب آمد و زندگی بخشید، جاری شد و باعث شد زندگی بر روی زمین جاری شود. آب هیچ بو، مزه و رنگی ندارد اما بنظر میرسد که آب هم بو دارد، هم رنگ و هم مزه؛ بوی آب، بوی طراوت است، رنگ پاکیزگی و مزهی زندگی میدهد. صدای آب نوعی موسیقی آرامش بخش است بخاطر همین در مدیتیشنها از این صدا استفاده میکنند، اصلا اختراع آبنما فقط برای شنیدن صدای زیبای آب بوده است. اجداد ما اهمیت آب را درک میکردند آنها میدانستند که بقایشان در گرو آب است بخاطر همین آن را گرامی میداشتند و حتی آن را پرستش میکردند اما در عصر فعلی با فراگیر شدن لوله کشیِ آب شرب این ماده بسیار سهل الوصول در دسترس همگان قرار گرفت و متاسفانه چنین تصور شد که این آب همیشه در لولهها در جریان است.
بیشتر حجم کرهی زمین آب است اما با این حال کمبود آب ما را تهدید میکند چون آبی که موجودات خشکی و از جمله ما انسانها و گیاهان به آن احتیاج داریم آب شیرین است که متاسفانه حجم این آب در مقایسه با آب شور خیلی کم است. دولتها موظف هستند با وضع قوانین و ایجاد زیرساختهای ضروری شرایطی را محیا کنند تا هدر رفت آب در مصارف شهری و کشاورزی و صنعتی به حداقل برسد اما درکنار اینها ما هم وظیفه داریم به عنوان شهروندان کرهی زمین در حفظ این گوهر زندگی بخش بکوشیم و از کارهایی که باعث اتلاف آب میشود پرهیز کنیم. در زیر توصیههایی را برای مدیریت مصرف بهینهی آب آوردیم:
- سعی کنیم کلا اصراف نکنیم چون در تولید هر محصول از آب استفاده میشود مثلا در تولید یک برگ کاغذ A4 حدود 10 لیتر آب مصرف میشود یا در تولید یک پرس چلوکباب 4800 لیتر آب مصرف میشود حال تصور کنید با دور ریز هر محصول چه ضربهای به منابع آبی وارد میشود؟ چون این محصولات قابل استفادهی مجدد نیستند و باید دوباره تولید شوند.
- شیرآلات قدیمی و خراب را که چکه میکنند تعمیر یا تعویض کنیم. حتی یک چکهی کوچک هم از شیرآلات خراب بطور میانگین باعث هدر رفت 75 لیتر آب در روز میشود.
- از ظرفیت کامل ماشین لباسشویی و ظرفشویی استفاده کنیم اگر تعداد لباس یا ظرف کم بود آنها را با دست بشوییم.
- زمان استحمام را کاهش دهیم.
- موقع وضو گرفتن یا مسواک زدن شیرآب را باز نگذاریم.
- برای آب دادن به باغچه از سیستم آبیاری قطرهای استفاده کنیم. اگر امکان تعبیهی این سیستم میسر نبود با سطل به باغچه آب دهیم نه با شلنگ، همچنین بهترین زمان برای آبیاری صبح زود و غروب است چرا که در این زمان آب کمترین میزان تبخیر را دارد و جذب خاک میشود.
- از یک ماگ یا لیوان شخصی استفاده کنیم تا مجبور نباشیم همیشه آن را بشوییم.
- حیاط را با آب نشوییم بلکه تنها آن را جارو کنیم و سپس با آبپاش روی سطح آب کمی آب بریزیم.
- ظروفی که کاربرد کمی در سال دارند را درون نایلون قرار دهیم تا روی آن خاک نشیند و موقع استفاده مجبور به شستن دوبارهی آن نباشیم.
- به اندازه در کتری آب بریزیم و اگر چای نمینوشیم زیر کتری یا سماور را خاموش کنیم تا آب کمتر بخار شود.
در کنار رعایت موارد فوق استفاده از شیرآلات کم مصرف میتواند باعث صرفهجویی چشمگیر مصرف آب شود. استفادهی ما از آب بواسطهی شیرآلات صورت میگیرد پس چه بهتر از شیرآلاتی استفاده کنیم که باعث هدر رفت کمتر آب شود. اما یک شیر آب کم مصرف چه ویژگیهایی دارد؟ این شیرآلات دارای تجهییزاتی هستند که باعث صرفهجویی در مصرف آب میشوند از جمله:
- پرلاتور یا آبفشان: پرلاتور وسیلهای است که در خروجی شیرآب و شلنگ توالت تعبیه میگردد و فشار آب را با مخلوط کردن هوا و آب کنترل میکند. بطور میانگین یک شیر با پرلاتور باعث صرفهجویی 20 الی 30 درصدی نسبت به یک شیر فاقد پرلاتور میشود.
- فلاش تانک دو مرحلهای: فلاش تانکهای قدیمی -که به اشتباه آن را سیفون هم میگویند- به یکباره تخلیه میشدند و حجم زیادی آب داخل چاه ریخته میشد اما در فلاش تانکهای دو مرحلهای آب در دو مرحله تخلیه میشود یعنی نصف مقدار فلاش تانکهای قدیمی.
- سردوشهای کم مصرف: سردوشهای کم مصرف با مخلوط کردن آب و هوا باعث صرفهجویی 50 درصدی نسبت به سردوشهای معمولی، در مصرف آب میشوند همچنین این سردوشها باعث میشوند تا آب با فشار بیشتری خارج شود.
- دارای دستهی اهرمی (کارتریجی) هستند: یکی از ویژگیهای شیرآلات کم مصرف که در ظاهر آنها هم نمایان است، اهرمی است که به وسیلهی آن جریان آب قطع و وصل میشود. این ویژگی باعث میشود تا هنگام باز و بسته کردن شیر در مصرف آب صرفهجویی بیشتری نسبت به شیرآلات فلکهای انجام شود.
آب با ارزشترین سرمایهی ماست. آب زیر بنای توسعه و رونق اقتصادی و سنگ بنای تمدنها است. وظیفهی ما این است تا قدر چنین سرمایه با ارزشی را بدانیم و در مصرف آن نهایت وسواس و صرفه جویی را به عمل آوریم. تمام تلاش ما در جزیره برای حفظ هر قطره از این موهبت الهی است. به خاطر هر قطره ما باشماییم.